Not: Çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda genel bilgilendirme amaçlı yazılmış olan bu yazı, doktor tavsiyesi olarak alınmamalıdır. Menopoz ve sağlıkla ilgili diğer konularda en sağlıklı bilgiler için, doktorunuza danışmanız tavsiye edilmektedir.
Menopoz, tamamen doğal bir süreç olsa da anlaşılabilir şekilde pek çok kadın için endişe verici olabiliyor. Bunun başlıca nedenlerinden bir tanesi halk arasında ağızdan ağıza kolayca yayılabilen yanlış bilgiler.
Bu yazımızda, konuya açıklık getirmek ve doğru bilinen yanlışları ortadan kaldırmak adına, menopoz hakkında sıkça sorular ve cevaplarını bulabilirsiniz. Sorulara geçmeden önce, menopozun ne olduğunu basitçe anlatalım…
Menopoz, bir kadının yaşadığı son adet kanaması için kullanılan bir terimdir. Menopoz dönemi derken de, kadınlarda östrojen hormonunun üretiminin gittikçe azalarak sonunda kesildiği, yumurtalıkların küçüldüğü, daha sonra da adet döngüsünün sona erdiği ve üreme fonksiyonunun kaybolduğu süreç kastedilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO - World Health Organization), menopozu kadınlarda yumurtaların aktivitelerini kaybetmesi ve adet döngüsünün kalıcı olarak sona ermesi şeklinde tanımlar.
İşte menopoz hakkında merak edilenler:
Dünya genelinde menopoz için ortalama yaş aralığı 45 -55’tir. İlk belirtilerin ortaya çıktığı andan menopoza kadar geçen sürece premenopoz denir. Premenopoz genelde kırklı yaşlarda başlar ve ortalama süresi 4 – 5 yıldır. Menopozdan yani son adet kanamasından 12 ay geçtikten sonraki süreç ise postmenopoz olarak adlandırılır.
Menopoz sürecine doğru giderken ortaya çıkan hormonal değişiklikler her kadında farklı etkiler gösterebilir. Yine de genel olarak bu sürecin bazı belirtileri arasında şunlar sayılabilir:
Ortalama menopoz yaşı 50’lerin başı olsa da; genetik, belli başlı tıbbi işlemler ya da bazı hastalıkların etkisi ile bu yaş bazı kadınlarda 40 öncesine kadar gerileyebilir. Bu duruma erken menopoz(prematür menopoz) denir. Belirtileri genel olarak doğal menopoz ile aynıdır.
Menopoz tedavisi olan ya da tedavi gerektiren bir durum değildir. Bununla birlikte, menopozun bazı rahatsız edici etkilerini hafifletmek için çeşitli uygulamalar mevcuttur. Bunlar arasında hormon terapisi, anti-depresanlar, vajinal kuruluğu gidermek için uygulanan tedaviler mevcuttur.
Sıcak basmalarını olabildiğince hafifletmek için yapabileceklerinizden bazıları şunlardır:
Bunların yanı sıra, bazı kadınlar bu semptomların hafifletilmesi için hormon tedavisini tercih etmektedir.
Menopoz sürecinde, kilo kontrolü zorlaşabilir. Bunun başlıca sebebi, menopoz ile birlikte metabolizmanın yavaşlamasıdır. Aynı zamanda ruh hali değişimlerinin beslenme alışkanlıklarında değişimlere neden olabileceğini de göz ardı etmemek gerekir. Menopoz dönemindeki kadınların genelde yaşları gereği eskisi kadar aktif olmadıkları da düşünülürse, bu süreçte kilo almak daha anlaşılır bir hale gelir. Bu süreçte, daha aktif olarak, spor yaparak ve yediklerinize dikkat ederek kilonuzu kontrol edebilirsiniz.
Bir yıl kadar bir süreyle adet görmediyseniz bu çok büyük ihtimalle menopozda olduğunuzu gösterir. Bir yıldan önceki süreçte, hamile kalmamak için doğum kontrol yöntemlerini bırakmamanız tavsiye edilmektedir. Ayrıca menopoz sonrasında da cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı önlem olması adına korunmanız tavsiye edilir.
Menopoz sonrasında cinsel problemler – isteksizlik, orgazm olamama, acı, vajinal kuruluk- yaşanması normaldir. 40 – 50 yaşlarındaki kadınlarda cinsel isteğin azalması sık görülen bir durum olsa da, bu kesinlikle gerçekleşmek zorunda olan bir değişim değildir; öyle ki bazı kadınlarda hiçbir değişim olmaz, bazılarında ise cinsel isteğin arttığı dahi görülmüştür. Burada, cinsel isteğin iki cinsiyette de ilerleyen yaş ile birlikte azalabileceği, ve menopoz gibi sağlık durumlarının yanı sıra çeşitli psikolojik, kültürel, biyolojik faktörlerin de bu durumda rol oynayabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Menopoz ile birlikte sürekli bir cinsel isteksizlik de ortaya çıktıysa, bunu bir hekim/cinsel terapist ile görüşmenizde fayda var.
Menopoz sürecinde uyku problemleri pek çok kadının yaşadığı bir sorundur. Örneğin sıcak basmaları, gece terlemeleri bunun sebeplerinden olabilir. Fakat, menopoz ile aynı döneme denk gelen orta yaş sürecinde ortaya çıkabilecek faktörlerin de -uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu gibi- uyku problemlerine yol açabileceği unutulmamalıdır.
Burada klinik bir vaka olan ve tedavi gerektiren depresyon ile genel depresif ruh hali arasındaki ayrım önemlidir. Depresyon olmasa da geçici depresif ruh hali, keyifsizlik, stres ve ruh hali değişimleri premenopoz sürecindeki kadınlarda sık görülen şikayetler arasındadır. İlerleyen yaş, doğurganlığın yitirileceği fikri, cinsel isteksizlik, sıcak basmaları gibi belirtiler ve daha pek çok faktörün buna etkisi olabilir. Depresyon ise sık görülen bir durum değildir. Yine de daha önce depresyon yaşamış olan kadınlar, diğerlerine göre menopoz sürecinde depresyona girmeye daha yatkındır.
Kolajen nedir, kolaj eksikliğinin belirtileri nelerdir? Kolajen ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi makalemizdeki yazıdan öğrenebilirsiniz.
Hamilelik sürecinde ağız ve diş sağlığı, yalnızca anne adayı için değil, taşıdığı bebeğin genel sağlığı için de önemlidir.
Gebelikle birlikte, değişen hormonal dengelerin de etkisiyle vücutta çeşitli değişimler olur. Erken hamilelik belirtileri olarak tanımladığımız bu değişimlerden sık görülenleri, bu yazıda okuyabilirsiniz.